خرفه : خرفه گیاهی درمانی و خوردنی است، که در تمام مناطق دنیا کشت می شود وبرای طبع گرم مناسب است. در ادامه به بررسی خواص این گیاه می پردازیم.
تخم خرفه یا پرپهن
خرفه یا پرپهن (پرپین) که نام علمی آن Portulaca oleracea می باشد ، یک گیاه علفی می باشد؛ که به صورت خودرو یا به صورت کشت شده در تمام نقاط کره زمین می روید .
ساقه گیاه خرفه به صورت گوشتی با برگ های ضخیم و آبدار می باشد، که سبز رنگ بوده و ساقه هایی قرمز رنگ یا سفید رنگ دارد .این گیاه یک تخم سیاه رنگ دارد که خواص دارویی بسیار بالایی دارد؛ در ادامه با آن بیشتر آشنا می شویم .
تاریخچه تخم خرفه
گیاه خرفه یکی از گیاهان بومی ایرانی می باشد که سابقه‌ی کشت آن متعلق به 2000 سال پیش می باشد .
در مناطق جنوب کشور به عنوان یک سبزی کشت شده و آن را بین سبزیجات میل می کنند .
از تخم خرفه معمولا برای تزئین انواع شیرینی جات استفاده می شود .
خواص خرفه چیست؟
ارتباط خرفه با دیابت
پس از بررسی های متوالی به صورت علمی ثابت شده است که اثر هیپوگلایسمیک پلی ساکاریدهای در خرفه وجود دارد.
به همین علت یافته های حاصل شده از این مطالعات نشان دهنده این است که، مصرف خرفه برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2 بسیار مناسب است؛ و در مقایسه با متفورمین که یکی از اصلی ترین داروهای کنترل قندخون است به کاهش قابل تعاملی در گلوکز ناشتای پلاسما و سطح سرمی انسولین دارد .
به صورت علمی اگر بخواهیم تاثیرات بیشتر خرفه برای کنترل قند خون را شرح دهیم باید گفت: ترش انسلین به وسیله بستن کانال های K+/ATP و همچین تاثیر بر دپولاریزاسیون غشا و ورود کلسیم می باشد.
علاوه بر خواص بالا برای افراد دیابتی باید افزود، مصرف خرفه برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2 به صورت قابل توجهی پپتید-1 شبه گلوکاگون (GLP-1) را در این افراد افزایش می دهد .
این پپتید از سلول های L روده ترشح شده و عملکرد فیزیولوژیکی زیادی دارد؛ مانند تقویت علمکرد سلول های بناپانکراس و همچنین تنظیم ترشح انسولین و ممانعت از رهاشدن گلوکاگون می شود .
خواص خرفه برای پروفایل لیپیدی خون
خرفه حاوی اسیدهای چرب غیراشباع بوده و ارزش غذایی بسیار بالایی دارد، که می توان به اولئیک اسید، لیتولئیک اسید و همچنین لینولنیک اسید اشاره کرد .
پیوند دوگانه ایی بین این موارد بالا وجود دارد، و ترکیبات این مواد، آنتی اکسیدان قوی دارد؛ که برای کامل کردن تغذیه انواع جانوران و حتی انسان ها بسیار مهم است . وجود این نوع اسیده های چرب برای تغذیه بسیار ضروری می باشد .
خواص خرفه برای فشار خون
اسیدهای چرب ضروری که در خرفه وجود دارند مانند لینولنیک اسید ، در بدن ما به صورت ایکوزاپنتانوئیک اسید(EPA) و همچنین دوکوزاهگزانوئیک اسید (DHA) تبدیل شده که در انتها به پروستاسایکلین تبدیل خواهند شد .
پروستاسایکلین وظیفه جلوگیری از ایجاد لخته در عروق و همچنین انبساط آن را به عهده دارد .
خواص خرفه برای پوست
مدت هاست که گیاه خرفه برای مصارفی همچون استفاده در محصولات آرایشی بهداشتی در نظر گرفته می شود.
خرفه مقادیر بسیار زیادی بتاکاروتن در خود دارد که به زیبایی پوست بسیار کمک می کند.
خرفه به دلیل دارا بودن آنتی اکسیدان ، اسید آسکوربیک ، مس و همچنین منگنز، تولید کلاژن در بدن را تحریک کرده و به کاهش ایجاد چین و چروک کمک می کند. به همین دلیل از این گیاه به عنوان گیاه ضدپیری بسیار یاد می شود .
دانستنی هایی در باره گیاه خرفه
با توجه به بررسی های صورت گرفته توسط محققین، خرفه به دلیل دارا بودن خواص آنتی باکتریال و آنتی نئوپلاستیک در درمان سوختگی و بیماری های پوستی مانند اگزما و آکنه بسیار مفید است .
قرار گرفتن ما در معرض تابش نورخورشید باعث می شود که اشعه اولتراویوله توسط پوست جذب شده و ترکیبات مضری به نام رادیکال های آزاد را در بدن ما ایجاد کند که معمولا این ترکیبات باعث بروز بیماری های همچون سرطان ، افت کیفیت و همچنین پیری زودرس پوست شود .
اما گیاه خرفه به دلیل اینکه دارای ترکیبات آنتی اکسیدان فراوان و بسیار مفید مثل ویتامین C ، ویتامین E ، بتاکاروتن ، گلوتاتیون ، بتالائین ها ، کوئرستین و غیره قادر به خنثی کردن و کاهش تولید این نوع رادیکال های آزاد و همچنین آسیب های ناشی از آن می باشد ، که در انتها به زیبایی و سلامت پوست بسیار کمک می کند و نقش بسیار مهمی در این مورد دارد .
خواص خرفه برای ماه مبارک رمضان
مصرف گیاه خرفه برای کاهش گرمی ، خشکی و حرارت بدن بسیار مفید است .
میل کردن این گیاه به کاهش دردهای ناشی از حرارت و گرمی بدن کمک می کند .
مصرف این گیاه برای وعده سحر ماه مبارک رمضان برای رفع تشنگی بدن در طول روز کمک می کند.
خواص خرفه برای اضطراب و استرس
مصرف عصاره آبی ساقه و همچنین برگ خرفه به شل شدن عضلات اسکلتی بسیار کمک خواهد کرد، که با مصرف داروهای کاهنده اضطراب همچون کلردیازپوکساید ، دیازپام و وانترولن سدیم قابل قیاس است .
خرفه احتمالا به مهار انتقال غشایی کلسیم کمک کرده و یا شاید مانع آزادسازی کلسیم از ذخایر داخلی سلول از جمله شبکه ارکوپلاسمیک باشد.
طریقه مصرف خرفه و فواید خرفه
- خرفه طبعی سرد دارد و دارای نیروی قابضه و ادار آور است .
- معتقدند مصرف خرفه برای صفرا مسکن می باشد و به نوعی آن را قمع می کند .
- خرفه حرارت خون ،کبد و همچنین معده را تسکین می دهد .
- خرفه همچنین برای تسکین حدت تبهای گرم و صفراوی مفید است،
- تسکین عطش و کنترل ادرار برای مواردی همچون بیماران دیابتی ، از خواص خرفه است.
- رفع سردردهای گرم ،
- قطع خونریزی از هر عضوی
- قطع چرک از سینه
- خرد کردن سنگ مثانه و ازدیاد ترشح بول
- برای درمان سرفه ، سوزش مجراری ادرار و مثانه ، روده ، بواسیر
- تسکین حرارت رحم و سوزش
تخم خرفه برای درمان کرم کدو و همچنین عصاره ساقه و برگ خرفه برای بیماری های کبد بسیار مفید است .
برای درمان اسهال صفراوی و تقویت روده ها می توان خرفه را پخته و با کمی پیاز و روغن سرخ کنید و میل کنید .برای افراد گرم مزاج به خصوص در فصل گرم سال بسیار مفید است .
خواص عرق خرفه
- میل کردن (آشامیدن) عرق خرفه قبل از غذا به افزایش اشتها بسیار کمک می کند .
- برای درمان گواتر (غمباد) بسیار مفید است و به افراد مبتلا نوشیدن دو فجان عرق خرفه در روز پیشنهاد می شود .
- نوشیدن عرق خرفه برای پیشگیری خونریزی ریه و معده مفید است .
- نوشیدن عرق خرفه برای درمان تب های صفرایی و برای کاهش گرمای ادارار و مثانه مفید است .
- نوشیدن عرق خرفه برای درمان میگرن سودمند است زیرا به دلیل داشتن کلسیم ، آهن ، پتاسیم و منگنز برای مداوای امراضی که دلیلش کمبود مواد معدنی است بسیار مفید می باشد.
- نوشیدن عرقه خرفه برای رفع عطش بیماران دیابتی بسیار مفید است .
- نوشیدن عرق خرفه برای تقویت حافظه سودمند است .
- برای پیشگیری از امراضی همچون یرقان ، کلسترل خون ، هپتیت کبدی، زخم معده ، اسید اوریک و همچنین زخم معده نوشیدن عرق خرفه بسیار موثر می باشد .
نحوه مصرف عرق خرفه : روزانه 2 الی 3 لیوان .
مضرات مصرف عرق خرفه : زیاده روی در مصرف آن برای آقایان سردی مزاج به همراه دارد.